Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego wiceminister Tomasz Szymański przedstawił propozycje zmian w ustawie o samorządzie gminnym w zakresie procedury wnioskowej o zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego.

„Musimy to ucywilizować i znaleźć wspólne rozwiązania które będą akceptowane zarówno przez Związek Gmin Wiejskich jak i Związek Miast Polskich byśmy tutaj znaleźli kompromis” – powiedział.

Jak zaznaczył wiceminister Szymański zakres proponowanych zmian w ustawie o samorządzie gminnym będzie dotyczył czterech obszarów, które budzą najwięcej dyskusji i emocji w procedurze zmiany granic gmin.

„Przede wszystkim chcemy ograniczyć częstotliwość rozpatrywania przez Radę Ministrów wniosków w sprawie ustalenia zmiany granic w przypadku braku uchwał rad gmin. Zakładamy, że tego typu działanie będzie można realizować raz na kadencję” – powiedział Szymański.

Strona rządowa zakłada również wprowadzenie rozwiązań w zakresie zrekompensowania utraconych dochodów gminy, która traci część swoich terenów na rzecz innego samorządu. 

„Będziemy proponować również właściwą, należną rekompensatę w okresie pięciu lat począwszy od 100 proc. skończywszy na 20 proc. czyli co roku o 20 proc. mniej” – wyjaśnił Szymański. 

Propozycja obejmuje również wzmocnienie konsultacji z mieszkańcami również na terenie gminy, która została objęta wnioskiem. „Rada gminy będzie mogła decydować o przeprowadzeniu referendum w tym obszarze czyli pogłębieniu konsultacji społecznych” – podkreślił Szymański.

Na nowo mają zostać również uregulowane kwestie związane z przekazywaniem mienia komunalnego na rzecz nowej gminy.

„To są te obszary które proponujemy do dyskusji w ramach zespołu ustrojowego, żeby ucywilizować, unormować i wygasić emocje związane z trybem wnioskowania, kiedy nie ma porozumień i uchwały poszczególnych gmin” – zaznaczył wiceminister.

Jest interwencja RPO w sprawie zmian granic gmin: „powinny podlegać sądowej kontroli”

Obecnie obowiązującymi przepisami w zakresie dokonywania zmian granic gmin są ustawa o samorządzie gminnym oraz rozporządzenie w sprawie trybu postępowania przy składaniu wniosków dotyczących tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia i ustalania granic gmin, nadawania gminie lub miejscowości statusu miasta, ustalania i zmiany nazw gmin i siedzib ich władz oraz dokumentów wymaganych w tych sprawach.

Zgodnie z tymi przepisami Rada Ministrów w drodze rozporządzenia tworzy, łączy, dzieli i znosi gminy oraz ustala ich granice. Przy podejmowaniu decyzji brane są pod uwagę m.in. dochody podatkowe na mieszkańca gminy w zmienionych granicach oraz wielkość jednostki samorządu terytorialnego po ewentualnych zmianach. Wydanie rozporządzenia wymaga zasięgnięcia przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej opinii zainteresowanych rad gmin, poprzedzonych przeprowadzeniem przez te rady konsultacji z mieszkańcami, a w przypadku zmian granic gmin naruszających granice powiatów lub województw dodatkowo opinii odpowiednich rad powiatów lub sejmików województw.

mr/