46 godz. i 40 minut tygodniowo pracują nauczyciele. Tak wynika z ogólnopolskiego badania czasu i warunków pracy nauczycieli, które zaprezentował Instytut Badań Edukacyjnych.

- Poza pensum większość czasu nauczyciele przeznaczają na przygotowywanie lekcji, prowadzenie innych zajęć, przygotowywanie innych zajęć, sprawdzanie prac - wylicza Michał Federowicz, dyrektor IBE.

Z ankiet wynika również m.in., że tylko 8% nauczycieli woli pozalekcyjny czas pracy spędzać w szkole oraz że liczba lekcji nie wydłuża czasu przeznaczonego na czynności pozalekcyjne.

Czynności nauczyciela

Badanie pozwoliło wyodrębnić 54 czynności wykonywane przez nauczycieli, określić, jak często nauczyciele wykonują te czynności i ile poświęcili na nie czasu, gdy ostatnio je wykonywali. Wśród nich dominuje pięć czynności codziennych: prowadzenie lekcji, przygotowywanie lekcji, prowadzenie innych zajęć, przygotowywanie innych zajęć, sprawdzanie prac.

Typowy tydzień pracy

W typowym tygodniu roku szkolnego czas poświęcony na tych pięć kluczowych czynności nauczyciele pełnoetatowi szacują średnio na 34 godz. 35 min. (ankieta internetowa). Wszystkie czynności (zsumowane w badaniu metodą dzienniczka) dają łącznie wynik 46 godz. 40 minut tygodniowo. Taki wynik dotyczy nauczyciela pełnoetatowego, prowadzącego 18-27 lekcji, bez funkcji wpływającej na pensum (czyli dla ok. 60% nauczycieli).

Tworzenie dokumentacji przebiegu nauczania i pracy szkoły zajmuje nauczycielom tylko około 6% całego czasu pracy. Na samokształcenie i doskonalenie zawodowe przeznaczają 4% czasu. Indywidualne  kontakty z rodzicami zajmują średnio 1,3% czasu. Na czynności skatalogowane jako „inne" - nauczyciele poświęcają aż 4 godz. 40 minut tygodniowo, z wykazanych 46 godz. 40 min.

Więcej lekcji to mniej czasu na inne czynności

Okazało się, że gdy nauczyciel prowadzi więcej niż 18 lekcji - pozostałe czynności codzienne zajmują mu sumarycznie mniej więcej tyle samo czasu (wykres).

- Ten wynik nie jest intuicyjny, ale bardzo mocno potwierdzony w danych - komentował Michał Federowicz, dyrektor IBE. - Przy mniej niż 18 godzinach pracy przy tablicy czas przeznaczany na czynności pozalekcyjne rośnie proporcjonalnie; powyżej 18 godzin pensum zwiększa się czas na sprawdzanie prac, ale nauczyciele mniej czasu poświęcają na przygotowanie zajęć - wskazywał.

Z danych IBE wynika, że pensum niższe niż 18 godzin dotyczy 24 proc. nauczycieli; 15 proc. pedagogów ma pensum 18-godzinne, a pozostali wyższe.

Pensum

78% nauczycieli uważa, że pensum nie jest ani za wysokie, ani za niskie, 1% -  że jest ono zdecydowanie za wysokie, 4% - że raczej wysokie, podczas gdy 10% sądzi, że pensum jest raczej za niskie, a 7% - zdecydowanie za niskie.

Miejsce pracy pozalekcyjnej

53% nauczycieli deklaruje, że woli pracować w domu, 8% - w szkole, 35% deklaruje, że niektóre czynności woli wykonywać w domu, a inne w szkole, a dla 4% miejsce wykonywania czynności zawodowych nie ma znaczenia.

Badaniami objęto nauczycieli, którzy  między wrześniem 2011 r. a grudniem 2012 r.  czynnie prowadzili zajęcia lekcyjne, uczyli przedmiotów ogólnokształcących, pracowali w szkołach dla dzieci i młodzieży (nie w szkołach dla dorosłych) na wszystkich etapach edukacji od szkoły podstawowej po ponadgimnazjalną. Badanie zrealizowano za pomocą: ankiety internetowej (n= 4762) i dzienniczka (day after recall) (n= 2617) od listopada 2011 do grudnia 2012.

Pełny raport w załączniku pod artykułem.

/aba/
Serwis Samorządowy PAP