Czy w biuletynie wydawanym przez gminę można zamieszczać odpłatne ogłoszenia i reklamy? Zdaniem RIO w Gdańsku tak, ale pod pewnymi warunkami
Czy w biuletynie wydawanym przez gminę można zamieszczać odpłatne ogłoszenia i reklamy? Zdaniem RIO w Gdańsku tak, ale pod pewnymi warunkami.
„Z uwagi na generalną zasadę odpłatnego zamieszczania reklam w prasie, wyrażoną w art. 36 ust. 1 ustawy Prawo prasowe, należy opowiedzieć się za dopuszczalnością pobierania przez jednostki samorządu terytorialnego opłat od ogłoszeń i reklam publikowanych w wydawanych przez nie periodykach, o ile zostaną spełnione pozostałe wymogi określone w przepisach odrębnych” – oceniła RIO w Gdańsku.
Izba zaznaczyła jednak, że w każdym przypadku, przy podejmowaniu decyzji o zamieszczaniu reklam i ogłoszeń, bądź to płatnych, bądź też nieodpłatnych, należy dokonać analizy wpływu prowadzonej działalności na zagrożenie naruszenia zasad uczciwej konkurencji.
Na potwierdzenie tej tezy izba przywołała szereg przepisów w tym zakresie. Jednym z nich jest art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, z którego wynika, że gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie. Taką regulacją jest ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej, która w art. 7 dopuszcza prowadzenie przez gminy działalności wykraczającej poza zadania, o ile działalność ta nie jest prowadzona w formie samorządowego zakładu budżetowego.
RIO wskazała przy tym, że dalsze ograniczenia w zakresie prowadzenia przez gminy działalności wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej zostały określone w art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce komunalnej. Zgodnie z tym przepisem poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
1) istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym;
2) występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływu ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, a w szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia bezrobocia (ust. 1). Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich również wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową (ust. 2).
Izba wymieniła też ust. 3 przywołanego art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej, który stanowi, że ograniczenia dotyczące tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania przez gminę do nich, o których mowa w ust. 1 i 2, nie mają zastosowania do posiadania przez gminę akcji lub udziałów spółek zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym klubów sportowych działających w formie spółki kapitałowej.
Według RIO korelacja wyżej powołanych przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że gmina jest uprawniona do prowadzenia działalności wydawniczej, jeżeli celem tej działalności jest realizacja wymienionych powyżej przykładowych zadań gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.
Ponadto, zdaniem RIO, gmina może prowadzić działalność wydawniczą wykraczającą poza sferę użyteczności publicznej, jeżeli spełnia wymogi, o których mowa w wyżej powołanych przepisach ustawy o gospodarce komunalnej.
RIO zwróciła przy tym uwagę, że również przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe nie wyłączają z zakresu podmiotów uprawnionych do prowadzenia działalności wydawniczej jednostek samorządu terytorialnego (art. 8). „Przepisy tejże ustawy nie zawierają odrębnych regulacji normujących kwestię prowadzenia działalności wydawniczej przez jednostki samorządu terytorialnego oraz że przepis art. 36 tejże ustawy wprost zezwala na zamieszczanie w prasie odpłatnych ogłoszeń oraz reklam (ust. 1), o ile nie są nie sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego (ust. 2), oraz są oznaczone w sposób nie budzący wątpliwości, iż nie stanowią one materiału redakcyjnego (ust. 3)” – wyjaśniła RIO.
Zdaniem Izby, "skoro brak jest szczególnych regulacji normujących kwestię prowadzenia działalności wydawniczej przez samorządy to należy przyjąć, że periodyki wydawane przez gminę, za wyjątkiem ograniczeń wynikających z ustawy ustrojowej oraz z przepisów ustawy o gospodarce komunalnej, podlegają takiemu samemu reżimowymi prawnemu, jak prasa wydawana przez inne podmioty."
Natomiast rozstrzygnięcie, czy zamieszczenie w lokalnym periodyku odpłatnego ogłoszenia lub reklamy należy do zadań o charakterze użyteczności publicznej, czy wykracza poza tą sferę, w ocenie RIO wymaga analizy konkretnego przypadku. Zdaniem Izby nie można bowiem wykluczyć sytuacji, w której reklama regionalnego przedsiębiorcy przyczyni się przykładowo do promocji gminy i tym samym gmina zamieszczając tego typu reklamę realizować będzie zadanie własne, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 18 ustawy o samorządzie gminnym.
Podsumowując RIO oceniła, że „z uwagi na generalną zasadę odpłatnego zamieszczania reklam w prasie, wyrażoną w art. 36 ust. 1 ustawy Prawo prasowe, należy opowiedzieć się za dopuszczalnością pobierania przez jednostki samorządu terytorialnego opłat od ogłoszeń i reklam publikowanych w wydawanych przez nie periodykach, o ile zostaną spełnione pozostałe wymogi określone w przepisach odrębnych.”
mp/