Ile podpisów poparcia trzeba zebrać, kto, gdzie i do kiedy zgłasza listę kandydatów, co trzeba do niej załączyć - informacja o zasadach i sposobie zgłaszania list kandydatów na radnych w wyborach do sejmików województw zarządzonych na dzień 7 kwietnia 2024 r., na podstawie wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej.
W załącznikach zamieszczamy wzory niezbędnych dokumentów.
Uprawnionymi do zgłaszania list kandydatów na radnych w wyborach do sejmików województw są komitety wyborcze, które uzyskały od Państwowej Komisji Wyborczej lub od właściwego komisarza wyborczego postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu komitetu (czas na zgłaszanie komitetów upłynął 12 lutego).
Kodeks wyborczy określa następujące warunki zgłoszenia listy kandydatów na radnych w wyborach do sejmików województw:
- komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym tylko jedną listę kandydatów;
- w przypadku utworzenia koalicji wyborczej komitet wyborczy partii politycznej wchodzącej w skład koalicji nie może samodzielnie zgłaszać list kandydatów do tego sejmiku, jeżeli w okręgu wyborczym została zgłoszona wspólna lista kandydatów;
- liczba kandydatów na liście nie może być mniejsza niż pięć i większa niż liczba radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym, powiększona o dwóch kandydatów;
- liczba kandydatów — kobiet nie może być mniejsza niż 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście;
- liczba kandydatów — mężczyzn nie może być mniejsza niż 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście. Jeżeli w wyniku obliczeń okaże się, że 35 proc. liczby wszystkich kandydatów na liście jest liczbą ułamkową, wówczas należy dokonać zaokrąglenia w górę;
- lista kandydatów powinna być poparta podpisami co najmniej 300 wyborców stale zamieszkałych na obszarze danego województwa, ujętych w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin na obszarze danego województwa. Wyborcy udzielający poparcia nie muszą natomiast stale zamieszkiwać na obszarze okręgu wyborczego, w którym zgłaszana jest lista kandydatów na radnych. Wyborca może udzielić poparcia dowolnej liczbie list kandydatów, a udzielonego poparcia nie można wycofać;
- kandydatem na radnego może być osoba wchodząca w skład komitetu wyborczego, w tym także pełnomocnik wyborczy;
- kandydatem na radnego nie może być pełnomocnik finansowy;
- kandydat na radnego może jednocześnie kandydować w wyborach tylko do jednego organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego i może być zgłoszony tylko do jednego okręgu i tylko z jednej listy kandydatów. Dotyczy to także jednoczesnego kandydowania do Rady Dzielnicy m.st. Warszawy i do Sejmiku Województwa Mazowieckiego.
Kodeks wyborczy zakazuje jednoczesnego kandydowania na radnego województwa i na wójta, burmistrza, prezydenta miasta.
Kto może kandydować na radnego województwa
Kandydatem na radnego może być osoba, która:
- ma prawo wybierania w tych wyborach;
- jest obywatelem polskim;
- najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat;
- stale zamieszkuje na obszarze województwa, w którym kandyduje; nie ma obowiązku zamieszkiwania na obszarze okręgu wyborczego, w którym
- kandydat zostanie zgłoszony;
- jest ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin położonych na obszarze danego województwa.
Kto nie może kandydować do sejmiku wojewódzkiego
Nie może być kandydatem osoba:
- pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
- pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
- ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu;
- skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo
- umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
- wobec której - w postępowaniu lustracyjnym - wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności.
Posiadanie praw wyborczych ocenia się na dzień wyborów.
Zgłoszenie listy
Listy kandydatów na radnych zgłasza się do właściwej wojewódzkiej komisji wyborczej nie później niż do godz. 16.00 w dniu 4 marca 2024 r.
Po dniu 4 marca 2024 r. zgłoszenie listy kandydatów na radnych jest możliwe wyłącznie gdy w terminie przewidzianym dla zgłoszenia list kandydatów w okręgu wyborczym nie zostanie zgłoszona żadna lista albo zostanie zgłoszona tylko jedna lista, a liczba zgłoszonych kandydatów jest równa liczbie radnych wybieranych w okręgu bądź mniejsza od niej. Wojewódzka komisja wyborcza wzywa wówczas komitety wyborcze, poprzez rozplakatowanie obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń list kandydatów w terminie 5. dni od dnia ich rozplakatowania.
Uprawnionym do zgłoszenia listy kandydatów w imieniu komitetu wyborczego jest pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego lub osoba imiennie przez niego upoważniona. Osoba upoważniona przez pełnomocnika nie może upoważniać innych osób do zgłaszania list kandydatów na radnych.
Zgłoszenie, podpisane przez pełnomocnika wyborczego komitetu lub przez osobę przez niego upoważnioną do zgłoszenia listy, może być dostarczone wojewódzkiej komisji wyborczej osobiście przez podpisującego zgłoszenie lub przez inną osobę albo nadesłane przesyłką listową lub kurierem. W przypadku wysłania zgłoszenia przesyłką listową lub kurierem o dotrzymaniu terminu decyduje data wpływu zawiadomienia do wojewódzkiej komisji wyborczej.
W zgłoszeniu należy wskazać:
- nazwisko i imię osoby zgłaszającej listę kandydatów ze wskazaniem, czy zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy, czy upoważniona przez niego osoba oraz wskazaniem dokładnego adresu zamieszkania i ewentualnie numeru telefonu i adresu e-mail osoby dokonującej zgłoszenia;
- nazwę komitetu wyborczego, w którego imieniu dokonywane jest zgłoszenie listy kandydatów ze wskazaniem adresu jego siedziby;
- nazwę sejmiku oraz oznaczenie numeru okręgu wyborczego, w którym zgłaszana jest lista kandydatów;
- nazwisko, imię (wszystkie imiona zgodnie z danymi zawartymi w ewidencji ludności), wiek (w latach, nie data urodzenia) i miejsce zamieszkania (tylko nazwa miejscowości, bez pełnego adresu) każdego z kandydatów na radnych. Nazwiska kandydatów należy umieścić w kolejności ustalonej przez komitet wyborczy.
Zgłoszenie listy kandydatów w każdym okręgu wyborczym powinno być poparte podpisami co najmniej 300 wyborców stale zamieszkałych w danym województwie, tj. ujętych w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin położonych na obszarze danego województwa.
Prawidłowo sporządzony wykaz podpisów wyborców udzielających poparcia liście
kandydatów zawiera na każdej stronie:
- nazwę komitetu wyborczego zgłaszającego listę (nie skrót nazwy komitetu),
- numer okręgu wyborczego, w którym lista jest zgłaszana,
- adnotację: „Udzielam poparcia liście kandydatów zgłaszanej przez ...(nazwa komitetu wyborczego) w okręgu wyborczym nr ... (numer okręgu) w wyborach do Sejmiku Województwa .... (nazwa województwa) zarządzonych na dzień 7 kwietnia 2024 r.”,
- czytelnie wpisane nazwiska, imiona, adresy zamieszkania, numery PESEL, daty udzielenia poparcia oraz własnoręczne podpisy wyborców udzielających poparcia liście.
Do zgłoszenia każdej listy kandydatów należy dołączyć:
- postanowienie (kopię) o przyjęciu zawiadomieniu o utworzeniu komitetu wyborczego przez Państwową Komisję Wyborczą lub właściwego komisarza wyborczego,
- dokument stwierdzający ustanowienie pełnomocnika wyborczego z podaniem jego nazwiska i dokładnego adresu zamieszkania oraz numeru PESEL,
- upoważnienie wystawione przez pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego do zgłoszenia listy kandydatów, jeżeli zgłoszenia listy kandydatów dokonuje osoba przez niego upoważniona
- ewentualny wniosek o oznaczenie kandydatów nazwą lub skrótem nazwy popierającej partii lub organizacji społecznej, jeżeli wniosek ten nie został zawarty w treści zgłoszenia,
- pisma organów statutowych partii politycznych/organizacji społecznych potwierdzające poparcie dla kandydatów umieszczonych na liście kandydatów, jeżeli osoba zgłaszająca wnosi o oznaczenie kandydatów wskazanym poparciem partii lub organizacji,
- wykaz podpisów wyborców popierających listę kandydatów,
- pisemne oświadczenie każdego kandydata o wyrażeniu zgody na kandydowanie,
- oświadczenie lustracyjne każdego kandydata urodzonego przed dniem 1 sierpnia 1972 r.,
- informacją o uprzednim składaniu oświadczenia lustracyjnego, jeżeli takie miało miejsce, w którym podaje kiedy, komu i w związku z jakim zdarzeniem złożył oświadczenie lustracyjne.
Po dokonaniu zgłoszenia uzupełnienie listy o nazwiska kandydatów lub zmiany kandydatów albo ich kolejności na liście są niedopuszczalne. Wyjątek przewidziany jest w art. 465 Kodeksu wyborczego, zgodnie z którym w przypadku gdy nazwisko kandydata skreślono z listy na skutek jego śmierci, co spowoduje, że w okręgu wyborczym liczba kandydatów jest równa liczbie radnych wybieranych w tym okręgu lub mniejsza od niej, wojewódzka komisja wyborcza zawiadamia pełnomocnika wyborczego lub osobę, która dokonała zgłoszenia listy o możliwości zgłoszenia nowego kandydata.
Uzupełnienie listy w tym trybie może nastąpić najpóźniej w dniu 28 marca 2024 r. i nie wymaga zbierania podpisów wyborców popierających zgłoszonego kandydata.
Tryb przyjmowania zgłoszeń przez wojewódzką komisję wyborczą, sposób dokonywania kontroli poprawności zgłoszenia i rejestracji listy regulują art. 429-434 Kodeksu wyborczego. Od uchwał wojewódzkiej komisji wyborczej, o których mowa w art. 430 i art. 431 Kodeksu wyborczego zgłaszającemu listę służy prawo odwołania do komisarza wyborczego, w terminie 2. dni od dnia podania
do publicznej wiadomości uchwały wojewódzkiej komisji wyborczej w Biuletynie Informacji Publicznej prowadzonym przez urząd marszałkowski obsługujący daną komisję (art. 432 § 1).
Na postanowienie komisarza wyborczego uznające odwołanie za nieuzasadnione osobie zgłaszającej listę przysługuje prawo wniesienia skargi do Państwowej Komisji Wyborczej w terminie 2. dni od daty podania do publicznej wiadomości postanowienia komisarza wyborczego na stronie internetowej właściwej delegatury Krajowego Biura Wyborczego w zakładce „Aktualności”.
Nadzór nad przestrzeganiem prawa przez wojewódzkie komisje wyborcze sprawuje właściwy komisarz wyborczy, który rozpatruje skargi na działalność tych komisji wyborczych, udziela komisjom wyjaśnień oraz uchyla uchwały komisji podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodnie z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej.
js/