Sejm w czwartek uchwalił ustawę okołobudżetową na 2024 r., która wprowadza m.in. regulacje umożliwiające wypłatę części rozwojowej subwencji ogólnej dla samorządów oraz podwyżki dla nauczycieli.
W czwartek Sejm uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024. Za było 244 posłów, przeciw było 22, wstrzymało się 11.
Ustawa określa wzrost wynagrodzeń od 1 stycznia 2024 r. dla nauczycieli o 30 proc., a dla nauczycieli początkujących o 33 proc. W ustawie zawarto także dotację na podwyżki dla nauczycieli z przedszkoli.
Zwiększa też środki dla samorządów o 3,2 mld zł i wskazuje inny sposób podziału subwencji rozwojowej, niż wynika to z ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
W pierwszym kroku planowana na rok 2024 część rozwojowa subwencji ogólnej zostanie rozdzielona między gminy, powiaty i województwa proporcjonalnie do udziału kwoty dochodów planowanych na rok 2024 z tytułu udziału we wpływach z podatku PIT odpowiednio gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.
Następnie kwoty przeznaczone odpowiednio dla gmin, powiatów i województw będą rozdzielane na dwie kwoty, w wysokości 60 proc. i 40 proc. Pierwsza z tych kwot będzie rozdzielana między samorządy danego rodzaju – na niezmienionych zasadach określonych w art. 28a ust. 6 ww. ustawy, tj. proporcjonalnie do liczby mieszkańców.
Z kolei kwota stanowiąca 40 proc. części rozwojowej subwencji ogólnej zostanie podzielona między samorządy danego rodzaju z uwzględnieniem podatku należnego PIT za 2021 r. W przypadku gmin kwotę stanowiącą 40 proc. rozdziela się między wszystkie gminy proporcjonalnie do udziału należnego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2021 r. od podatników zamieszkałych na obszarze gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku osób fizycznych za 2021 r. Takie samo rozwiązanie będzie stosowane do ustalenia tej części subwencji dla powiatów i województw.
Część rozwojowa subwencji ogólnej, wyliczona według zaproponowanych zasad, zostanie przekazana do jednostek samorządu terytorialnego po ogłoszeniu ustawy budżetowej na rok 2024 i poinformowaniu samorządów o wysokości poszczególnych części subwencji.
Projekt przewiduje także zwiększenie maksymalnego limitu wydatków z budżetu państwa na dotację celową na dofinansowanie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wychowania przedszkolnego. Jak podkreślono w uzasadnieniu, dotychczas planowany maksymalny limit wydatków na ten cel w 2024 r. w wysokości 1,73 mld zł r. stał się niewystarczający m.in. z uwagi na nieuwzględnienie uczniów będących obywatelami Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Oszacowano, że potrzeba na to 1,86 mld zł.
W uzasadnieniu zaznaczono, że kwota limitu wydatków z budżetu państwa na dotację celową na dofinansowanie zadań JST w zakresie wychowania przedszkolnego "uwzględnia także środki na planowany wzrost wynagrodzeń nauczycieli przedszkoli o 30 proc. od dnia 1 stycznia 2024 r."
Zaznaczono jednocześnie, że z uwagi na jednoroczny charakter przedmiotowej ustawy w kolejnych latach planowane jest systemowe uregulowanie wsparcia dla JST w zakresie zadań przedszkolnych.
Z uwagi na znaczne zwiększenie poziomu dotacji przedszkolnej dodatkowo wprowadzono przepis określający sposób ustalania kwoty rocznej na ucznia objętego wychowaniem przedszkolnym, mający zastosowanie w roku 2024. Przepis ten umożliwia przekazanie odpowiednich środków poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego na dofinansowanie realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wychowania przedszkolnego.
Inne rozwiązania uchwalonej ustawy umożliwiają przekazywanie skarbowych papierów wartościowych uczelniom – do kwoty 2 mld zł, kolejom – 1,1 mld zł, ministrowi ds. cyfryzacji na wsparcie inwestycji półprzewodnikowych – do 3,5 mld zł, ministrowi właściwemu ds. kopalni do 7 mld zł na przekazanie pieniędzy na kapitał spółkom górniczym.
Nowe przepisy umożliwiają przekazanie ministrowi kultury do 1 mld zł na podwyższenia kapitału spółek publicznego radia i telewizji oraz do 1,95 mld zł w celu zrekompensowania utraconych przez te jednostki wpływów z abonamentu. Łącznie jest to blisko 3 mld zł.
Teraz ustawa trafi do Senatu.
ms/ pad/ mp/ mr/