Wyjaśnienia dotyczące wypłacania podwójnej diety dla radnego pełniącego jednocześnie funkcją sołtysa RIO w Bydgoszczy przygotowała w odpowiedzi na wniosek wójta gminy Bądkowo. Prezes bydgoskiej RIO Daniel Jurewicz powołał się m.in. na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 kwietnia 2022 r., III OSK 5051/21, LEX nr 3343014, który wskazał, że połączenie mandatu radnego z funkcją sołtysa uzasadnia przyjęcie zasady prawa do jednej diety, jako ekwiwalentu za utracone korzyści, a nie będącego wynagrodzeniem za pracę.

„Zapis uchwały, że za udział w posiedzeniu rady sołtysowi pełniącemu jednocześnie funkcję radnego przysługuje jedna dieta uznać należy za prawidłowy” – wskazał prezes Jurewicz powołując się na wyrok NSA.

W wyjaśnieniach RIO przypomniała, że sądy administracyjne wielokrotnie rozpatrywały skargi na zapisy uchwał organów stanowiących, w myśl których osobie pełniącej jednocześnie funkcję radnego i sołtysa, z tytułu uczestnictwa w sesji rady, przysługuje tylko jedna dieta. Przywołano też wyrok NSA z 19.12.2017 r., II OSK 773/17, LEX nr 2465220, który uchylił wcześniejszy wyrok WSA w Krakowie w tej sprawie. NSA nie zgodził się z orzeczeniem WSA w Krakowie, który wskazywał, że „w sytuacji gdy rada decyduje się na określenie zasad wypłaty diety radnym oraz dla przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej, a osoba ta jest jednocześnie radnym, któremu z mocy prawa przysługuje dieta, to dla takiego podmiotu istnieją dwa tytuły prawne uprawniające do wypłaty stosownych diet.” 

„W konsekwencji podkreślić należy, że Naczelny Sąd Administracyjny nie tylko przyjmuje jako dopuszczalne podejmowanie uchwał przewidujących zasadę wypłacania jednej diety, ale też jednoznacznie stanął w opozycji do twierdzenia WSA w Krakowie” – wyjaśniła RIO. 

W uzasadnieniu do wyroku uchylającego orzeczenie WSA w Krakowie, NSA wskazał, że „przepis uchwały H powinien wyraźnie wskazywać, że w przypadku radnych, którzy pełnią równocześnie funkcje przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy, przysługują im dwie diety, z każdego ze wskazanych tytułów o określonej wysokości.” 

„W ocenie tutejszej Izby wykonywanie mandatu radnego czy pełnienie funkcji sołtysa nie następuje w ramach stosunku pracy, są to bowiem funkcje pełnione społecznie i dla dobra lokalnego społeczeństwa. Dieta ma stanowić wyłącznie ekwiwalent utraconych korzyści (np. pomniejszonego wynagrodzenia za pracę w związku z obecnością na sesji rady gminy), jakich radny czy sołtys nie uzyskuje w związku z wykonywaniem swego mandatu” – zaznaczono w wyjaśnieniach RIO.

RIO: radny będący sołtysem może otrzymywać dwie diety

Regionalne Izby Obrachunkowe nie są zgodne co do interpretacji przepisów dotyczących wypłacania podwójnej diety radnemu będącemu sołtysem. 14 sierpnia RIO w Kielcach wskazała, że jeśli rada ustanowi i określi zasady przyznawania diet dla sołtysów, to dla osoby będącej jednocześnie radnym i sołtysem istnieją dwa odrębne tytuły prawne stanowiące podstawę do wypłaty obu diet.

Zgodnie z art. 37b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym rada gminy może ustanowić zasady, na jakich przewodniczącemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej będzie przysługiwała dieta oraz zwrot kosztów podróży służbowej. Natomiast art. 25 ust. 4  tej ustawy wprowadza kategoryczne stwierdzenie o przysługiwaniu diety radnemu, która jest wypłacana na zasadach ustalonych przez radę gminy. 

mr/